زبان شناسی مردم ایلام

زبان شناسی مردم دره شهر نویسنده:علیرضاعطایی -

اشاره لکستان: دره شهر یکی از شهرستانهای لک نشین در استان ایلام است.  دره شهر دارای آثار تاریخی باستانی زیادی می باشد. هیچ مدرک تاریخی وجود ندارد که تخریب شهر باستانی دره شهر را بر اثر جنگ نشان دهد و گفته میشود که این شهر بر اثر زلزله ویران شده است.

به گفته محققان: گویشها و زبانهای رایج در شهرستان دره شهر  را می توان به چند قسمت مختلف تقسیم کرد

1_گویش لری :

 بررسیهای زبان شناسی و فرهنگی، نشان دهنده پیوستگی قومی لرها با دیگر اقوام ایرانی به ویژه شعبه پارسی است. همچنین در شرفنامه چهار قوم کرد را : لر و کلهر و گوران و کرمانج خوانده اند. و همانطور که زبان شناسان می دانند زبان لری ما بین زبان فارسی و زبان کردی است. لران قدیمی ترین قبایل حتی قبل از آریاییها می باشند که از روزگاران کهن در نواحی غرب وجنوب غرب و در امتداد دامنه های زاگرس ساکن بوده و هستند. کلمه لر (lor) در لغت نامه معین جلد سوم ص 3579به معنی ساده دل وسلیم آمده است ولری (lori)به معنی لر بودن و سادگی و ساده بودن آمده است.

2 _زبان لکی:

 در صد زیادی از مردم دره شهر به این زبان صحبت می کنند .

3_زبان کردی :

کردان همان مادها یا شاخه ی بزرگی از مادها هستند که از نژاد آریا می باشند. کردان بزرگترین قوم آریایی ایران زمین میباشند که از دیرباز در نواحی کوهستانی و محصور غرب فلات ایران ساکن هستند و به حفظ آداب و اخلاق ایرانی موفق گردیده اند.

قسمتی از مردم این ناحیه به زبان کردی صحبت می کتتد که بیشتر انها از روستاهای بین دره شهر و آبدانان  بخاطر پیدا کردن  شغل به دره شهر کوچ کرده اند .تعدادی هم از ایلام ودهلران  و جاهای دیگر به این ناحیه امده اند. تعداد کردها در این ناحیه از لرها و لکها خیلی کمتر است .

4_زبان عربی

تقریباُ تعداد بسیار کمی از مردم دره شهر به زبان عربی صحبت میکنند که آنها هم اصلیت عرب ندارند انها برای پیدا کار به استان خوزستان کوچ کرده بودند

که پس از جنگ تحمیلی به دره شهر امدند .

5 _ زبان فارسی

در شهرستان دره شهر بندرت می توان فارس زبان پیدا کرد مگر دانشجویان که برای تحصیل آمده باشند یا افرادی که خانواده از کودکی با آنها فارسی صحبت کرده باشند که خود جای بحث دارد.  در دره شهر  مانند جاهای دیگر ربان ها کلماتی را از زبان های دیگره به عاریه گرفته اند که باعث غنی تر شذن آنها گردیده است.

جمع بندی:

بر اساس شمار مردمان دره شهر ترکیب قومیتی دره شهر به ترتیب بزرگی عبارت است از

1. لک ها

2. لر ها

3. کرد ها

4. اعراب

5. فارس ها

 علیرضاعطایی

سیری به هرسین

معرفی شهرستان هرسین

نویسنده : علیرضاعطایی

 

شهرستان هرسین

شهرستان هرسین در 45 کیلو متری جنوب شرقی استان کرمانشاه واقع شده که از جنوب به شهرستان دلفان استان لرستان ، از شمال به شهرستان صحنه ، از غرب به شهرستان کرمانشاه و از شرق به نهاوند محدود می شود .

شهرستان هرسین از دو بخش مرکزی و بیستون و چهار دهستان تشکیل شده است .

وضعیت جغرافیایی :

هرسین منطقه کوهستانی است که ارتفاعات موجود این شهرستان را محصور کرده و بیشتر در جهت شمال غربی و جنوب شرقی امتداد یافته اند و متعلق به دوران زمین شناسی هستند . دامنه های کم شیب ، دره های عریض ، جلگه های آبرفتی و سرابها از مهمترین ویژگیهای طبیعی سرزمین هرسین به شمار می رود .

پیشینه تاریخی :

هرسین سرزمینی باستانی و کهن است و آثاری نظیر تپه چیا خزینه ( گنج دره ) در روستای قیسوند ، کتیبة بیستون ، گور دخمه های اسحاقوند ، آثار به جای مانده از دوره ساسانیان در مرکز شهر هرسین آثار بازمانده از قلعه باستان در روستای سرماج و ... از این دیار چهره ای تاریخی را ترسیم کرده است .

صنعت و کشاورزی( اقتصادی ) :

وجود دو راهة نور آباد به هرسین و برقراری ارتباط عمده استانهائی از کشور در آینده در این مسیر و نیز بزرگراه کربلا در محور بیستون افزون بر تأثیرات مثبت اقتصادی و انتقال فرهنگی ، شهرستان هرسین را در موقعیت برتر و استراتژیکی قرارداده و می دهد که بزرگترین دستاورد راهها امتیازات برجسته ای است کـه می تواند هرسین را درجایگاه ویژه ای قرار دهد ، اراضی مستعد کشاورزی علی الخصوص زمینهای بخش بیستون ( دشت چمچمال ) و به نتیجه رسیدن پروژه های آب و خاک چمچمال در آینده و ارتباط آن در امر کشاورزی آن منطقه و تحولاتی که ایجاد خواهد نمود ، بهره برداری ازمنابع آب رودخانه های دینور آب و گاماسیاب و سرابها و برنامه ریزی مطلوب برای استفاده بهینه از آب این سرابها و رودخانه ها برای امر کشاورزی ، بازدید جهانگردان و ساماندهی بهتر صنعت توریسم و نیز رونق صنایع دستی بویژه گلیم هرسین که می تواند از آثار زیبای هنری مردم دیار هرسین باشد ، از مراکز مهم اقتصادی و نیز از قابلیتها ، استعداد ها و ظرفیتها و نقاط قوت شهرستان هرسین به حساب می آیند. ،که علاوه بر اینکه از این منابع درحال حاضر بهره برداری می شود لذا به نظر میرسدبخشهائی از قابلیتهای نهفته در خود دارند که باید با برنامه ریزی اصولی و علمی به فعلیت رسیدن آنها را شناسائی و مورد توجه قرار داد .

مذهبی و فرهنگی :

فرهنگ مردم هرسین متأثر از دین و آئین اسلام ( شیعه ) است ودر کنار آن آثاری از پیشینه قوم ایرانـی و مـواریث و مفاخــر خود در زندگی خانوادگی و اجتماعی دارند که بر اساس این دو کانون ( دین و سنت قومی تاریخی ) در حال زیستن است .  ساکنان شهرستان هرسین با زبان کردی به لهجه لکی صحبت می کنند و بر اساس سرشماری سال 1375 دارای 98019 نفر جمعیت می باشد که 4/6% جمعیت استان را به خود اختصاص داده است که ازاین تعداد 36/57% در نقاط شهری ( شهر هرسین و شهر بیستون ) و 64/42% در مناطق روستائی استقرار پیدا کرده اند .

اسلاف و نیاکان مردمان این دیار در ادوار مختلف تاریخی و فراز و نشیبهای دوران گذشته ، به ویژه دوران اخیر برای کسب حریت و آزادگی و نیزامنیت ملی و تمامیت ارضی ،کارنامه ای درخشان را از خود در کتاب تاریخ ملت ایران به ثبت رسانده اند و در ادامه این مبارزات مردم هرسین در کنار ملت ادیب و تمدن ساز ایران در پیروزی انقلاب اسلامی ایران به رهبری امام خمینی (ره) برای استقلال، آزادی ، استقرار یک نظام سیاسی مبتنی بر جمهوریت و اسلامیت ، نقش چشمگیری از خود شان و در دوره مبارزه برای دفع تجاوز رژیم عراق درهشت سال جنگ تحمیلی بر کشور ایران مشارکت قابل ملاحظه و فعالی داشته اند که در این راستاجوانانی رادر دفاع از کشور و جمهوری اسلامی تقدیم نموده اند.

---

علیرضاعطایی