لک و هرسین

لک و هرسین
نوشته ی :علیرضاعطایی

به نام خدا

 در ابتدا باید بگم که قوم لک یکی از قدیمی ترین اقوام در ایران است. تمدن قوم لک از تمدن کردها و لرها بیشتر است که این مطلب نشان می دهد قوم لک نه کرد است نه لر و بر گرفته از این دو قوم نیست ولی به دلیل نزدیکی قوم لک به کردها و لرها به مرور زمان زبان لکی دست خوش تحولاتی شده که باعث شده کلمات کردی و لری وارد زبان لکی شود ولی اگر در زبان لکی بنگرید در آن کلمات زیادی خواهید یافت که نه در زبان کردی و نه در لهجه لری وجود دارد. قوم لک یکی از بزرگترین اقوام در ایران است ولی در حال حاضر کوچک جلوه می کند که یکی از دلایل آن جنگهایی است که بین قبایل لک اتفاق می افتد و باعث مهاجرت برخی از روستاها یا طوایف از منطقه خود می شود ولی دلیل اصلی آن که قوم لک کوچک جلوه می کند این است که کریم خان زند یکی از بزرگترین و قدرتمندترین پادشاهان ایران که از اقوام لک بوده و حکومت آن زمان را با کمک و رشادت های طوایف لک (کاکاوند ـ کولیوند ـ بالوند ـجلالوند ـ هوزمانوند ـ ایتیوند ـ گراوند و دیگر طوایف) به اختبار می گیرد. بعد از مرگش لطفعلی خان جانشین وی می شود ولی به دلیل دشمنی و کینه ای که آقا محمد خان قاجار از کریم خان به دل داشت باعث شد که به لطفعلی خان خیانت کرده و او را ناجوانمردانه به قتل برساند و حکومت را در دست گیرد. این امر باعث شد که آقا محمد خان قاجار برای استحکام بیشتر حکومت طوایف بزرگ قوم لک که به کریم خان زند برای بدست آوردن حکومت کمک کردن را به شهرهای دور افتاده تعبید کند که دیگر متحد نشوند و علیه آنان دوباره قیام نکنند. (این مطلب توسط علیرضاعطایی به صورت خلاصه نوشته شده) .                                                                                                 
قوم لک قومی است که دارای شهرها و طوایف زیادی می باشد که شهرها عبارتند  هرسین ـ نورآباد ـ کوهدشت ـ الشتر ـ صحنه ـ کنگاور ـ نهاوند و بخشی از کرمانشاه و خرم آباد که شهرهای  هرسین ـ نورآباد ـ کوهدشت و الشتر کاملا لک هستند ولی دیگر شهرها به صورت مختصر می باشد. اگر در میان مردم قوم لک بروید و در زبان لکی اکثر شهرها بنگرید خواهید دید که زبان لکی به دلیل نزدیکی به کردها و لرها کلمات اندکی از کردی ولری وارد آن شده و این به دلیل معاشرت و نزدیکی با آنها بوده ولی اکثر کلماتی که در زبان لکی است در هیچ زبانی یافت نمی شود که این نشان می دهد لکی کهن تر و تمدنش بیشتر  از کردی و لری است.                                                                                                          در میان طوایف لک زبان تنها طایفه ای که اصل زبان و فرهنگ اصیل لکی را حفظ نموده طایفه کاکاوند است که آن هم بخاطر دوری از کردها و لرها بوده ولی اگر در بین دیگر طوایف لک بروید خواهید دید که طایفه هایی که به مردم کرد نزدیک هستند کلمات کردی وارد زبانشان شده و طوایفی که به لرها نزدیک هستند کلمات لری وارد زبانشان شده است ولی طایفه کاکاوند به دلیل اینکه در مرکز لکستان قرار دارد که نیمی از آن در استان کرمانشاه و نیمی دیگر در استان لرستان می باشد و این امر باعث شده که طایفه کاکاوند یکی از اصیل ترین طایفه ها در قوم لک باشد. یکی از عواملی که باعث شده مردم ایران شناختی از قوم لک نداشته باشند یا حتی بعضی اصلا این اسم را نشنیده باشند این است که مردم لک با سفر به شهرهای ایران در معرفی خود به جای اینکه بگویند لک هستم می گویند کرد یا لر هستم که این اشتباه است و باعث از بین رفتن تعصب و ناشناخته ماندن لک شده است که خواهش می کنم از تمام مردم لک که برای شناخت و اهمیت بیشتر جامع ایران به قوم لک بیاییم خود را باور کنیم و بجای اینکه بگوییم کرد یا لر هستیم بگوییم لکیم تا به مرور زمان مردم ایران با این قوم شناخت بیشتری داشته باشند. با تشکر ... روح کریم خان زند........                                                                                    


 کلمات کهن لکی:
 شما خواننده گان متاسفانه به اشتباه یا به عمد این واژه "داوت" را لری نامیدید. بگذریم در مورد واژه "داوت" و ارتباط آن با داوود پیامبر و نفوذ دین یهود در ایران نوشته بودید. اضافه میکنم که نفوذ دین یهود به ایران از ناحیه شوش خوزستان آغاز شده. جاییکه امپراطوری خشایار شاه، شاه ممالک مصر تا چین وجود داشته است. در آن زمان یهودیان زنی را وارد حرمسرای خشایار شاه می کنند که بعد ها همسر امپراطور می شود و بعد ها توسط همین زن وزیر اعظم نیز یک فرد یهودی انتخاب میشود. و این آغاز نفوذ دین یهودیت در سرزمین پهناور ایران آن موقع بوده است که تاثیرش را در وجود و کاربرد واژه "داوت" در زبان لکی نیز می توان دید.       مهمترین عامل افتراق واستقلال این قوم مولفه زبانی است. تحقیقات زیادی در مورد ریشه زبان لکی صورت نگرفته است  اما می توان گفت زبان لکی یک زبان زیبا و آهنگین است که واژه های باستانی و کهن به قدر زیادی درآن  وجود دارد. و شکل قدیمی و اصیل برخی واژه ها و شیوه ی جمله بندی اصیل در این زبان  باعث می شود که ابراز نمود زبان لکی به جا مانده ی زبان های باستانی است.ازاینرو می توان گفت که مهم ترین مآخذ لکی زبان باستانی است که قبل از اسلام در ایران رواج داشت .

—استرابون مورخ یونانی می نویسد: کاسی ها قبل از ورود آریایی ها در حدود هزاره سوم پیش از میلاد از ارتفاعات قفقاز و آذربایجان به کناره ی دریای مازندران آمدند و نام خود را بر این دریا دادند و نام آن را دریای کاسپین یا کاشی نامیدند. و این دریا در اصطلاح اروپایی به نام دریای کاسپین شهرت یافت. در زمان مهاجرت در شهر های کاشان سکونت نمودند. و نخستین بار همدان را ساختند و آن را آکسیان نام نهادند.

—این اقوام به موازات ایلامیها بر بخش هایی از لرستان تسلط داشته اند. قومی بوده اند که چیره دستی فوق العاده ای در ساختن مصنوعات مفرغی داشته اند.

—آنان سوارکارانی دلیر و جنگجو یان ماهر بودند. که بارها با همسایگان خود از حمله ایلامی ها و بابلی ها در افتادند. که در نتیجه پادشاه آنان به نام گانداش به پادشاهی دولت بابل نشست و دولت بابل را سرنگون  ساخت و مدت شش قرن بر آن سرزمین حکم رانی نمودند.و در آخر توسط ایلامی ها شکست خوردند و به سرزمین خود یعنی لرستان فعلی بازگشتند.

—خدای قوم کاسی(رشنو) نام داشت،که در زبان آنها به معنی عدالت بود. که امروزه طایفه ای به این نام در جنوب غربی استان لرستان یعنی شهر رومشکان ساکن هستند.

—لک های امروزی بازمانده ی قوم کاسی هستند که سکونت گاه امروزی قوم لک (لکستان) شامل جنوب ، غرب ، شمال، شمال شرقی، لرستان ـــ جنوب و غرب همدان ــــ شرق استان کرمانشاه و شرق  استان ایلام می باشد.که بخش های دیگر از طوایف لک در کردستان عراق، کرکوک و خانقین سکونتدارند. مادها پس از ورود به زاگرس اقوام بومی آنجا یعنی کاسی‌ها، الیپی‌ها، لولوبیان و عیلامیها و دیگر اقوام آسیانی را در خود حل کردند و زبان ایرانی خود را در منطقه رواج کامل دادند. —هر چند هر فرهنگ در یک زمانی رشد نهایی خود را می کند و در آخر رو زوال می رود که فرهنگ لکستان( کاسی) از این قاعده پیروی کرده است.
از اینکه مارا درگوگل محبوب میکنید ممنونیم
علیرضاعطایی